Đất nào giữ nước tốt nhất nên chọn để làm vườn khi về quê?

1. Thông tin chung về các loại đất trồng

Trước khi tìm hiểu đất nào giữ nước tốt nhất thì chúng ta hãy cùng điểm qua thông tin chung về các loại đất trồng nhé. Cụ thể, hiện nay đất trồng được chia làm 3 loại chính gồm: Đất cát, đất sét, đất thịt. 

Mỗi loại đất này sẽ có những đặc tính khác nhau và quyết định đến việc đất nào giữ nước và chất dinh dưỡng tốt nhất. 
 

• Đất thịt: Loại đất có tỷ lệ như sau: 25 - 50% là cát, 30 - 50% là mùn và 10 - 30% là sét. Trên thực tế, đất thịt phù hợp với mọi loại cây trồng do nó là sự kết hợp giữa đất cát và đất sét.

• Đất cát: Với loại đất pha cát thường có nhiều ở vùng núi là loại đất thô có cát xen kẽ và đất khó kết dính nhau. Thông thường, đất pha cát là loại đất có tới 80% cát và còn lại 20% là mùn, sét.

• Đất sét là loại đất có hạt nhỏ và dính chặt vào nhau. Loại đất này có khả năng giữ nước, dinh dưỡng cực tốt. Tuy nhiên đây cũng chính là nhược điểm của đất sét: Thoát nước cực kém, và trong thành phần đất trồng này sẽ thiếu khí.

2. Đất nào giữ nước tốt nhất?

Theo đặc điểm của từng loại đất ở trên thì chúng ta dễ dàng nhận ra loại đất nào giữ nước tốt nhất hiện nay. Theo đó, khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng trong đất phụ thuộc vào các yếu tố: hạt cát, sét, chất mùn, limon... Loại đất càng nhiều mùn thì giữ nước càng tốt.

Do đó đất sét sẽ là loại đất giữ nước tốt nhất, sau đó đến đất thịt và cuối cùng là đất cát. Lý do đất sét có khả năng giữ nước tốt là vì trong đất sét có: 
 

• Hạt cát: 0.5 – 2 mm

• Hạt limon: 0.002 – 0.05 mm

• Hạt sét: <0.002 mm

Đây là những hạt rất nhỏ nên khoảng trống giữa các hạt này cực nhỏ và làm nước thoát ra khó hơn. Với những ai sống ở thành phố, muốn trồng cây trong chậu thì dùng đất sét kết hợp mùn hữu cơ sẽ là lựa chọn lý tưởng nhất nhé.
 

3. Ưu điểm và nhược điểm của đất sét

Chúng ta đã biết đất nào giữ nước tốt nhất rồi nhưng để làm vườn thành công thì cần biết những ưu điểm, nhược điểm của loại đất này. Cụ thể, đất sét có các ưu điểm và nhược điểm sau:

Về ưu điểm:
 

• Đất sét có kết cấu chặt nên giữ nước và chất dinh dưỡng tốt nhất.

• Nhiệt độ trong đất sét ổn định, chậm thay đổi so với nhiệt độ không khí.

• Đất sét nhiều chất keo nên giữ phân bón lâu hơn.

• Thành phần hữu cơ trong đất sét nhiều hơn.

• Vườn có đất sét sẽ ít bị xói mòn, rửa trôi.

Nhược điểm:
 

• Chính vì giữ nước tốt nên đất sét sẽ thoát nước kém. Vườn có đất sét là vườn dễ bị ngập, úng và gây chết cây.

• Khi hạn hán thì đất này nứt nẻ kéo theo rễ cũng bị đứt.

• Cây trồng trên đất sét khó phát triển tốt nếu không được cải tạo kỹ.

4. Đất giữ nước tốt nhất phù hợp với cây trồng nào?

Việc nắm rõ đất nào giữ nước tốt nhất sẽ giúp bạn chọn ra được loại cây trồng thích hợp. Với đất sét có ưu điểm là giữ nước tốt (nhược điểm thoát nước kém) thì cần chọn các loại cây trồng như:
 

• Lúa các loại

• Hoa súng, hoa sen

• Rau muống, mướp đắng, bầu bí, ớt

• Đậu cô ve, cải bẹ, bắp cải, súp lơ

• Cam, chanh, bưởi

Lưu ý, mọi loại cây trồng đều khó phát triển mạnh trên vùng toàn đất sét. Do đó khi làm vườn bạn cần cải tạo hệ thống thoát nước, thêm mùn cho cây nhé.
 

5. Cách cải tạo đất để giữ dinh dưỡng tốt vào mùa mưa

Ở trên chúng ta đã biết đất nào giữ nước tốt nhất và trồng cây gì trên loại đất đó. Tuy nhiên, giữ nước tố cũng có mặt trái là dễ ngập úng. Vì thế bạn đọc nên biết cách để cải tạo đất này như sau nhé.

Khi cơn mưa kéo dài, nhất là đối với các vườn mới lập ta nên quan sát các dòng chảy tự nhiên, từ đó thiết kế lại các mương, rãnh, đập chắn và bẫy nước nhằm điều tiết lại lượng nước trong vườn để tránh phá đất, giúp nước thẩm thấu sâu hơn vào lòng đất nhằm phục hồi lại mạch nước ngầm.

Chúng ta không nên chặn đứng hoặc bồi lấp không cho nước có đường rút sẽ gây ra hậu quả khó lường. Ông bà ta có dạy trong bộ thảm hoạ có câu "nhất thuỷ nhì hoả” tức là về mức độ tàn phá thì nước luôn đứng đầu sau đó mới tới hoả hoạn. Mở rộng ý nghĩa ra và áp dụng vào thời tiết trong nông nghiệp thì nó tương ứng với mùa mưa và mùa khô. 

Ngoài ra, khi tìm hiểu đất nào giữ nước và chất dinh dưỡng tốt nhất bạn đọc nhớ kinh nghiệm sau nhé.

• Nếu đất rút nước nhanh chứng tỏ đất xốp và thông thoáng, việc này rất thích hợp cho việc phát triển của cây trồng. Tuy nhiên điểm yếu của đất này là vào mùa khô cần rất nhiều nước tưới và nóng đất khiến việc chênh lệch áp suất của cây bị mất cản trở vào quá trình trao đổi chất, chúng ta chỉ có một cách là bón thêm phân chuồng, vật chất hữu cơ  và thường xuyên tấp ủ giúp đất mát và ẩm. 

• Nếu đất bị úng lầy và sét nhão thì đất đó có khả năng cao là giàu khoáng nhưng lại khiến cây bị bó rễ chuyển qua hô hấp yếm khí nên phát triển kém. Một lần nữa lại phải bón nhiều phân chuồng và vật chất hữu cơ và làm bồn nổi cho cây phát triển, kết hợp làm các mương thoát nước giúp thoát nước nhanh ra khỏi vườn.

Hy vọng với chia sẻ trên bạn đọc đã biết cách chọn đất nào giữ nước tốt nhất và nên chăm sóc cây như thế nào vào mùa mưa nhé. Chúc bạn trồng cây thành công trên mảnh vườn nhà nhé!

>>>Xem thêm: Đất trồng gồm mấy thành phần chính?