Nông nghiệp thuận tự nhiên là gì? 

Thứ tư - 24/02/2021 13:01
Nông nghiệp thuận tự nhiên được xem là một phương pháp thiền trong nông nghiệp. Ở đó hướng đến cách phát triển nông nghiệp bền vững, bảo vệ hệ sinh thái và người nông dân tiến hành trồng và để cây phát triển theo bản năng của riêng nó.
nông nghiệp thuận tự nhiên
Nông nghiệp tự nhiên được xem là một phương pháp thiền trong nông nghiệp.

Tìm hiểu khái niệm nông nghiệp thuận tự nhiên


Nhắc đến nông nghiệp thuận tự nhiện là nhắc đến cụ Masanobu Fukuoka (Nhật Bản). Cụ là một người nông dân đặc biệt, từ bỏ vai trò của một người nghiên cứu cây trồng để về nhà trồng cây theo cách thuận tự nhiên.

Theo đó, khái niệm này nhằm đề cập một nền nông nghiệp sinh thái. Trong đó bao gồm nhiều yếu tố như hạn chế cải tạo đất, hạn chế việc can thiệp vào quá trình phát triển tự nhiên của cây trồng. Hay nói như cụ Masanobu Fukuoka, đây là cách làm “không làm gì cả” - một kiểu thiền trong nông nghiệp.

Như vậy, cần hiểu khái niệm thuận tự nhiên dựa trên triết lý rằng mọi loài trên trái đất này đều sinh trưởng theo cách của chúng. Và mỗi loài xuất hiện đều có những vai trò nhất định, hoặc nuôi dưỡng hoặc khắc chế lẫn nhau. Như trong một rừng cây, những cây xanh, loài vật đều trưởng thành mà không cần loài người chăm sóc (thuốc men, phân bón, làm cỏ…).
nong nghiep tu nhien
Người dân tìm hiểu cách làm nông tự nhiên ở Nhật Bản.

4 nguyên tắc trong làm nông thuận tự nhiên

Nếu muốn làm nông tự nhiên nhất thì cần phải đảm bảo đúng 4 yếu tố sau.
 

1. Không cày xới đất


Nếu như trong các cách làm nông từ truyền thống đến hiện đại đều cày xới đất thì làm nông thuận tự nhiên nói không với việc này. Cụ thể, theo phương pháp làm nông nghiệp thuận tự nhiên, việc cày xới sẽ khiến đất bạc màu (vì giết chết các sinh vật và làm hỏng kết cấu đất) và đồng thời chỉ làm cỏ dại phát triển hơn cây chính mà thôi.

Theo triết lý của làm nông thuận theo tự nhiên, đất đai vốn được “cày xới” theo bản năng của nó. Tức trong đất luôn có động vật (giun đất…), vi sinh vật, rễ cây các loại và chúng sẽ làm việc này thay con người (dùng cuốc, cày, máy làm đất....).

Vậy người làm nông cần làm gì để cải tạo đất nếu không cày xới? Đó là hãy thực hiện những phương pháp “nhẹ tay” với đất đai như rải rơm, trồng cỏ ba lá… Những việc làm này sẽ giúp đất đai tự phục hồi theo đúng bản năng của chúng.

 

2. Không dùng phân hóa học


NPK có lẽ là kẻ thù của nông nghiệp thuận tự nhiên. Bởi ba chất được xem là tốt cho cây trồng đó vốn dĩ được sinh ra trong tự nhiên, và khi chúng ta sử dụng để bón tức đã phá hủy sự phát triển của đất đai tự nhiên.

Việc sử dụng phân bón hóa học không làm đất đai màu mỡ hơn, mà ngược lại về sau sẽ khiến đất đai phụ thuộc vào nó, từ đó dẫn đến đất đai cằn cỗi. Theo phương pháp làm nông tự nhiên, đất đai sẽ tự màu mỡ nếu con người đảm bảo được chu kỳ sinh sống của vi sinh vật, động vật trong đất.

Như trên cánh đồng lúa và khu vườn của mình, cụ Fukuoka  để đất đai phát triển theo bản năng của nó và độ màu mỡ đã tăng lên theo thời gian. Vì theo cụ, nếu để tự nhiên, các chất hữu cơ từ động thực vật sẽ được tích tụ, phân hủy nhờ nấm và sinh vật. Sau đó nhờ mưa, các dinh dưỡng này thấm vào lòng đất, trở thành thức ăn của giun, các loài sinh vật, vi sinh vật khác. Và cuối cùng, nhờ rễ cây, dinh dưỡng này sẽ được đưa lên bề mặt đất!

Để thay thế cho phân hóa học, theo phương pháp làm nông này, người nông dân được khuyến khích dùng phân xanh. Cụ thể, việc đơn giản là chỉ cần rải rơm, trấu, các loại lá trên mặt đất là được. Hoặc có thể chôn các cành cây mục vào đất, nhưng công việc này đòi hỏi tốn công sức hơn.

Ngoài ra, người nông dân cũng có thể dùng phân chuồng để làm phân hủy rơm, rạ, trấu. Trong đó phân gà, vịt, bò… được ưa tiên dùng. Tuy nhiên, việc dùng phân xanh cũng cần hạn chế, vì nếu bón quá nhiều sẽ khiến cây bị vàng lá.

 
lam nong tu nhien
Làm nông theo tự nhiên là cả một triết lý sống.

3. Nói không với thuốc diệt cỏ hoặc các hóa chất


Khác với các cách làm nông truyền thống, hiện đại, xem cỏ dại là kẻ thù và phải diệt bằng mọi cách. Trong phương pháp làm nông thuận theo tự nhiên, cỏ dại là một phần của sự sống, do đó người làm nông cần kiểm soát hơn là tìm cách loại bỏ nó. Bởi sự xuất hiện của cỏ dại góp phần giúp đất đai màu mỡ, và là môi trường sống của hàng triệu sinh vật.

Và cách để kiểm soát cỏ dại tốt là dùng rơm, cỏ ba lá để phủ và trồng xen với các cây chính trong vườn. Ngoài ra, việc xả nước tạm thời ở các ruộng lúa cũng là cách tốt để kiểm soát cỏ dại mà không cần dùng thuốc vốn rất độc hại.

Thêm nữa, để hạn chế sự phát triển của cỏ, trong nông nghiệp thuận theo tự nhiên thì người nông dân nên gieo hạt trong khi cây đang chín dần. Điều này nhằm giúp những hạt giống được gieo này sẽ lên mầm và phát triển trước cỏ dại.

Vì vậy, việc tính toán thời gian gieo hạt để cây trồng phát triển trước cỏ rất quan trọng. Theo đó, thuận theo tự nhiên là không cần loại bỏ cỏ dại mà chỉ cần gieo hạt sao cho cây giống sẽ phát triển trước, mạnh hơn cỏ dại mà thôi.

Cùng với sự phát triển của nền nông nghiệp truyền thống, việc cày xới đất và bón phân thường xuyên làm cho cây trồng trở nên yếu ớt hơn, khiến bệnh tật và sự mất cân bằng trong nền sinh thái nông nghiệp biến thành trở ngại lớn. Thiên nhiên phát triển một cách tự nhiên chính là sự cân bằng hoàn hảo nhất. Côn trùng, thực vật gây hại và các loại bênh trên cây luôn tồn tại dù có hay không sự can thiệp của con người.

Việc sử dụng hóa chất để ngăn ngừa và đối phó với các loại sâu bệnh hiển nhiên là sẽ có hiệu quả trong ngắn hạn nhưng vẫn có thể dẫn tới những vấn đề lớn hơn trong tương lai như khiến cây trồng mất khả năng đề kháng, sản sinh ra các loại vi khuẩn khác, làm cạn kiệt nguồn dinh dưỡng của đất…

Dựa trên nền tảng nông nghiệp thuận tự nhiên của ông Fukuoka và nhiều phương pháp nông nghiệp tiến tiến hiện nay trên thế giới, việc sử dụng hóa chất trong trồng trọt là không cần thiết thậm chí là có thể gây hại trong tương lai.

 

4. Làm nông nghiệp thuận tự nhiên là không cắt tỉa


Nếu ngay từ đầu chúng ta gieo trồng đúng cách thì tự thân chúng sẽ mọc sao cho cân đối với ánh sáng và không va chạm lẫn nhau mà không cần cắt tỉa.

Dù về mặt tích cực, nông nghiệp thuận tự nhiên mang đến sự hài hào, sức khỏe và cả triết lý sống cho người làm. Tuy nhiên, trên thực tế loại nông nghiệp này ít được áp dụng do có khá nhiều nguyên tắc. Cụ thể, để thực hành được loại nông nghiệp này người làm phải nắm rõ quy luật, mối quan hệ giữa cây và cỏ dại, con người và môi trường. Thế nhưng dù rất khó khăn, đây vẫn là một loại hình nông nghiệp đáng quý và đáng thực hiện nhất!


Xem thêm: Người đàn ông trồng rau trên dải phân cách tặng người vô gia cư.
 

Tác giả bài viết: Farmer

Tổng số điểm của bài viết là: 74 trong 16 đánh giá

Xếp hạng: 4.6 - 16 phiếu bầu
Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Mã bảo mật   

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây