Về quê nên trồng cây gì? Trong bao lâu?

Hãy lấy ngắn nuôi dài

Nếu bắt đầu, bằng cách lấy ngắn nuôi dài, nên lập bảng danh sách các loại cây ngắn ngày, có thể thu hoạch trong vài tháng và trồng gối đầu sao cho 1 - 2 tháng là có một lứa thu hoạch. Dài hơi hơn, thời gian rảnh giữa vụ, nên trồng ngay các loại cây có thể cho thu hoạch 1 năm, 2 năm, 3 năm.

Tuỳ vào khí hậu và thổ nhưỡng mà sẽ có bảng danh sách khác nhau. Cái này nên tham khảo người dân bản địa, họ sẽ cho những lời khuyên bằng vàng. Tránh trồng theo ý thích. (Nếu thích cây gì đó thì nên trồng riêng ra để thử nghiệm). 

Lấy ví dụ, ở vùng ven Sài Gòn, dưa hấu, dưa gang khá dễ trồng và chỉ cần trồng vài tháng là có thành phẩm. (Dâu tằm, bụp giấm cũng vậy, chỉ cần vài tháng là có thể thu hoạch). Chịu khó nghĩ sẽ có được 3 - 4 loại cây, là có thể xoay vòng được 1 năm. Sau 1 năm bạn có thể thu hoạch được cây dài ngày hơn như thơm (dứa), thanh long, ổi, táo ta, sapoche, chuối...

Đừng ham trồng nhiều cây mỗi loại. Thay vào đó nên trồng nhiều loại. Mỗi một loại tính toán sao cho vừa sức chế biến. Thí dụ, mỗi cây chôm chôm cho 20 kg trái/ mùa. Trồng 50 cây thì thu hoạch 1 tấn/ mùa. Hái trái và chế biến phải làm trong 10 ngày (để lâu thì hư), coi bộ làm không xuể với 1 người. Cho nên cần tính trước "công suất" cho phù hợp đặng gia giảm số lượng cây trồng. Giai đoạn đầu không nên thuê mướn. Vì sản phẩm làm ra tiêu thụ nhỏ giọt. Không cẩn thận sẽ "ôm" một đống nợ.

(Mình có một bài học "bằng vàng" khi trồng nấm bào ngư năm 2016. Lúc làm, vốn là dân xây dựng, ham làm trại to. Đến lúc thu hoạch, do người 2 bạn cùng làm bị tai nạn giao thông, xung quanh lại vô mùa gặt (nên không thuê mướn được), thành ra một mình vừa đẩy xe đi hái nấm ở 1 trại 20.000 phôi. Hái không kịp là nấm nở xoè. Lại còn đóng bịch và liên hệ tiêu thụ. Mà nấm đâu có biết đợi? Hái cả ngày lẫn đêm. Nhiều bận ngủ gục bên xe nấm. Sau trận đấy bệnh liệt giường. Về sau cứ thấy nấm là... sợ).

 

Tính toán sản lượng vừa sức

(Sau này rút kinh nghiệm, không chỉ là trồng trọt, khi làm xà bông mình cũng tính toán số lượng xuất xưởng vừa vặn nhất với một người, đặng lỡ bị trục trặc mình có thể "kham" được. Với đám "máy móc" thô sơ mà mình chế như máy quậy, khuôn đa năng, bàn cắt, "máy" đóng bao bì.. một mình mình có thể làm đến 5.000 bánh/ ngày. Và 1 tháng có thể làm được 75.000 bánh (làm và nghỉ đan xen mỗi ngày). Nếu vượt trên số đó, nghĩa là mỗi tháng lãi 1,125 tỷ (mỗi bánh lãi ròng 15k), thì mình sẽ đầu tư dây chuyền tự động. Với số tiền đầu tư chỉ 2 - 3 tháng bán hàng, mình chuyển đổi dễ dàng mà không phải vay mượn ai. Còn trước đó, khi chưa đạt doanh số, thì cứ túc tắc làm 15 ngày và nghỉ 15 ngày).  

Tính toán khéo sẽ có được đợt nghỉ ngơi giữa các vụ. Tính không kỹ thì trái cây chín nẫu đầy vườn, do bị động mà thành phẩm kém chất lượng, và cũng chẳng được nghỉ ngơi. 

Quay lại với ví dụ trồng dưa hấu và dưa gang. Có thể làm các loại nước lên men cho hai thứ quả này. Chúng cùng một "công nghệ", nên thùng lên men, chai lọ, dụng cụ đong đo, chiết tách, đóng nắp và dán nhãn... đều có thể dùng chung. Vấn đề là nước lên men 2 loại này có chất lượng và mùi vị khác nhau, nên thời gian thu hoạch khác nhau, cả thời gian ủ và chế biến cũng khác nhau. Cần nghiên cứu kỹ để có được thời gian cụ thể cho từng loại để chọn được thời điểm xuống giống và chuẩn bị dụng cụ. Nên thí nghiệm trước vài lần với một lượng nhỏ trước khi nâng công suất.

Nếu tính toán chu đáo thì lượng sản phẩm ra sẽ phong phú. Và cứ 1 - 2 tháng, khách hàng được "đổi vị". Chỉ với công nghệ nước trái cây lên men, với chừng chục loại trái cây trong vườn, sẽ có vài chục loại sản phẩm khác hẳn nhau. Điều này làm tăng doanh số bán hàng mặc dù lượng khách hàng không tăng. Đây có thể coi là "bí quyết" giúp cơ sở không bị "chết yểu" lúc ban đầu. Vấn đề này sẽ đề cập sâu hơn ở bài sau.

Như vậy, với chiến lược "đổi khẩu vị" cho khách hàng, và dựa trên công nghệ nước lên men trái cây, bạn sẽ tự tạo cho mình chiến lược trồng cây ngắn ngày và dài ngày trên một diện tích đất có sẵn. 

Xem thêm: Những người trẻ rời phố về quê làm nông thuận tự nhiên